Minggu, 27 Maret 2011

Sumpah Amukti Palapa

Sumpah Palapa adalah suatu pernyataan/sumpah yang dikemukakan oleh Gajah Mada pada upacara pengangkatannya menjadi Patih Amangkubhumi Majapahit, tahun 1258 Saka (1336 M).

Sumpah Palapa ini ditemukan pada teks Jawa Pertengahan Pararaton, yang berbunyi,

Sira Gajah Madapatih Amangkubhumi tan ayun amuktia palapa, sira Gajah Mada: "Lamun huwus kalah nusantara isun amukti palapa, lamun kalah ring Gurun, ring Seran, Tañjung Pura, ring Haru, ring Pahang, Dompo, ring Bali, Sunda, Palembang, Tumasik, samana isun amukti palapa".

Terjemahannya,

Beliau Gajah Mada Patih Amangkubumi tidak ingin melepaskan puasa. Ia Gajah Mada, "Jika telah mengalahkan Nusantara, saya (baru akan) melepaskan puasa. Jika mengalahkan Gurun, Seram, Tanjung Pura, Haru, Pahang, Dompo, Bali, Sunda, Palembang, Tumasik, demikianlah saya (baru akan) melepaskan puasa".

Dari isi naskah ini dapat diketahui bahwa pada masa diangkatnya Gajah Mada, sebagian wilayah Nusantara yang disebutkan pada sumpahnya belum dikuasai Majapahit.
[sunting] Arti nama-nama tempat

* Gurun = Nusa Penida
* Seran = Seram
* Tañjung Pura = Kerajaan Tanjungpura, Ketapang, Kalimantan Barat
* Haru = Sumatra Utara (ada kemungkinan merujuk kepada Karo)
* Pahang = Pahang di Semenanjung Melayu
* Dompo = sebuah daerah di pulau Sumbawa
* Bali = Bali
* Sunda = Kerajaan Sunda
* Palembang = Palembang atau Sriwijaya
* Tumasik = Singapura

Tidak ada komentar:

Posting Komentar